Królowa głosek jest tylko jedna – Rotacyzm
Głoska [R] nie bez powodu nazywana jest królową. Zgodnie z normą pojawia się w rozwoju mowy jako ostatnia – około szóstego roku życia, a do jej prawidłowej artykulacji potrzeba dużej sprawności aparatu artykulacyjnego. Droga do poprawnej wymowy głoski [r] przechodzi zazwyczaj kilka etapów: od wymowy gardłowej u niemowlaków (zwanej głużeniem) przez substytucje do [i] lub [j], aż po zastępowanie jej głoską [l] – i to właśnie ta ostatnia substytucja jest najbardziej pożądana i najbardziej naturalna dla rozwoju mowy.
Prawidłowa artykulacja zależna jest także od właściwej wymowy głosek szeregu szumiącego [sz] [ż] [cz] [dż] oraz głoski [l] właśnie, która charakteryzuje się tym samym miejscem realizacji.
Według klasyfikacji głosek [R] to głoska ustna, dźwięczna, półotwarta, przedniojęzykowo-dziąsłowa i twarda. Oznacza to, że podczas artykulacji boki języka przylegają do górnych zębów i dziąseł, a czubek języka wibruje delikatnie uderzając o wałek dziąsłowy. Więzadła głosowe drgają, wargi są lekko rozchylone, a żuchwa nieco obniżona.
Należy pamiętać, że poprawna wymowa głoski [r] to taka, podczas której czubek języka drga dotykając wałka dziąsłowego. Każde inne miejsce drgania czy inny sposób artykulacji jest wadą wymowy, którą należy jak najszybciej skorygować.
Reranie – czyli nieprawidłowa artykulacja głoski [R] – jest coraz częściej spotykaną wadą wymowy wśród dzieci i dorosłych! wynikającą z niskiej sprawności ruchowej języka lub nieprawidłowej budowy aparatu artykulacyjnego (skrócone wędzidełko podjęzykowe, podniebienie gotyckie, przerost języka). Świadomość mocno charakterystycznego brzmienia i chęć właściwej wymowy sprawia, że aparat artykulacyjny “szuka” alternatyw i substytuuje głoskę lub (co gorsza) wibruję w miejscu zupełnie innym niż pożądane. Mimo tego, że z pozoru głoska brzmi poprawnie to nadal mamy do czynienia z wadą wymowy. Wśród najpopularniejszych rodzajów rerania znajdziemy:
^ reranie języczkowe – drgania przeniesione są na języczek znajdujący się na końcu podniebienia miękkiego;
^ reranie wargowe – w drgania wprowadzone zostają wargi zbliżone do górnych bądź dolnych siekaczy;
^ reranie międzyzębowe – czubek języka podczas drgań wsuwany jest między zęby;
^ reranie policzkowe – podczas wymowy prąd powietrza skierowany jest w stronę policzków powodując ich drgania;
^ reranie podniebienne – drgania wywołane są zbliżeniem tylnej części języka do podniebienia miękkiego;
^ reranie gardłowe – drgania powstają między tylną ścianą gardła, a nasadą języka (wymowa francuska);
^ reranie nosowe – spowodowane niedomknięciem wejścia do jamy nosowej, dźwięk zbliżony jest do wymowy [ng];
^ reranie boczne – powietrze podczas wymowy przedostaje się między krawędzią języka, a górnymi dziąsłami;
^ reranie krtaniowe – wymowa [r] krtaniowego.
Jak widać, sposobów nieprawidłowej artykulacji głoski [R] jest wiele, każdy sprowadza się jednak do jednego wniosku: [R] jest głoską wymagającą wielu żmudnych ćwiczeń poprzedzających, a proces jej wywoływania i automatyzacji jest często długotrwały i niestety czasochłonny.
Najczęściej ćwiczenia artykulacyjne, od których zaczynamy sprowadzają się do usprawnienia pracy języka (szczególnie ruchów góra-dół) oraz uzyskania drgań czubka języka, a później do wprowadzania głoski w różnych sylabach, opozycjach i wyrazach.
Przeczytane? Fantastycznie! Dziękuję za poświęcony czas 
Zapraszam Cię także na mojego FB: www.fb.com/LoogoMOWA
oraz Instagram: www.instagram.com/loogomowa
DO ZOBACZENIA <3
Też uważam, że to świetnie przedstawiony materiał.
Dziękuję Pani Asiu 🙂 Pozdrawiam!
Fajnie zebrany materiał.Świetna podpowiedź dla świadomych rodziców zaangażowanych w terapię swojego dziecka
Bardzo dziękuję Pani Beato. Pozdrawiam 🙂